Ministan albarkatun ruwa, Mista Suleiman Adamu, ya yi kira ga hukumar kula da ruwa ta Najeriya (NIHSA) da ta yi kokarin don samar da ingantaccen tsarin fasaha wanda zai saukaka hanyoyin samun albarkatun ruwa ta karkashin kasa.
RELATED POSTS
Ya yi wannan kiran ne a wajen taron masu ruwa da tsaki na kasa kan tsara dabarun samar da ruwa a karkashin kasa na Najeriya a Abuja ranar Talata.
Adamu ya bayyana cewa kashi 60 cikin 100 na cututtukan da ake fama da su a kasashe masu tasowa sun samu ne ta hanyar rashin tsaftataccen ruwan sha da kuma rashin tsaftar muhalli, yana mai cewa samar da hanyoyin samar da ruwan sha a Najeriya ba abu ne mai sauki ba kuma cikin gaggawa.
“Cutar da ke da alaƙa da gurɓataccen ruwan sha suna wakiltar ko da alaka da lafiyar ɗan adam kuma matakan inganta ruwan sha yana ba da fa’idodi masu yawa ga lafiya.
“Saboda haka, samar da tsarin samar da ruwa a Najeriya yana da mahimmanci kuma cikin gaggawa.”
Dimokuradiyya ta rawaito cewa, A cewarsa, ruwan karkashin kasa na da matukar muhimmanci wajen daidaita sauyin yanayi na duniya da kuma taken bikin ranar ruwa ta duniya na bana, “Making the Invisible, Visible” wato “mayar da rashin ganuwa, ganuwa” ya sa ya zama wajibi a kafa tsarin kula da albarkatun ruwa na kasa mai karfi.
“A shekarar 2012, cibiyar tantance ruwan karkashin kasa ta kasa da kasa a karkashin inuwar Hukumar Kula da Yanayi ta Duniya, ta kaddamar da tsarin sa ido a duniya.
“Najeriya a matsayinta na ‘yan wasan duniya a yankin kudu da hamadar sahara ba za a bar ta a baya ba wajen aiwatar da manufofin tafiyar da ruwan karkashin kasa.
Ya kara da cewa, “Halin da ake ciki na tashoshin kula da ruwan karkashin kasa guda 73 da NIHSA ta kafa, ya yi kasa da mafi karancin bukatu na 200 da aka tsara kafin shekarar 2020,” in ji shi.
Ya kuma ce, makasudin taron shi ne yin shawarwari kan abubuwan da ake bukata na tantance ruwan karkashin kasa da kuma tsara shirye-shirye don samar da ingantaccen tsarin fasaha don samun da kuma lura da adadi da ingancin albarkatun kasa na kasa.
“NIHSA tana da ikon samar da ayyukan da ake buƙata don kimantawa ga ƙasa da albarkatun ruwa na ƙarƙashin ƙasa dangane da yawa, inganci, rarrabawa da wadatar su.
“Bari na ne da fatan cewa bayan wannan taron bita na masu ruwa da tsaki, a karshe za mu iya samar da ingantacciyar kididdigar ruwa a cikin kasa.
“Har ila yau, a cikin tazarar lokaci na yau da kullun, yakamata a yi hasashen ingantaccen yanayin ruwan karkashin kasa, adadi ne da inganci kamar yadda muke yi a halin yanzu tare da hasashen ambaliyar.”
Shima da yake jawabi, Mista Clement Nze, Darakta Janar na NIHSA, ya nuna cewa, makasudin gudanar da taron shi ne, mu yi riko da yadda za mu yi amfani da ruwan karkashin kasa yadda ya kamata a Najeriya.
“Aƙalla a cikin shekaru uku mafi girma, ya kamata mu iya yin Bayanin da zai jagoranci masu tsara manufofi da ƙungiyoyin ƙwararrun ciki har da masu ramukan ramuka kan yawan ruwa da ake samu a karkashin kasa.
Ya kara da cewa “Wannan yana da matukar muhimmanci ta yadda mutane za su daina hakar ma’adinan ruwa, yanayin ba ya maye gurbin ruwa a daidai lokacin da masu tono rami da sauran masu amfani da su ke fitar da shi.”
Kamfanin Dillancin Labaran Najeriya NAN ya ruwaito cewa Gwamnatin Tarayya ta ce kiyasin jimillar albarkatun ruwan karkashin kasa da ake sabuntawa a Najeriya na da banbanci.
NAN ta kuma ruwaito cewa, wani bincike na baya-bayan nan ya nuna cewa Najeriya na da kimanin lita tiriliyan 224 na ruwa a duk shekara da kuma kusan tiriliyan 50 na ruwan karkashin kasa ga al’ummar kasar kimanin miliyan 128.
NAN ta ruwaito cewa bukatar amfanin gida ya kai kimanin lita biliyan 6.0 a shekarar 2001, wanda ke nuni da cewa akwai wadataccen albarkatun ruwa.
(NAN)
