Babban Darakta na Hukumar yaki da cutar Kanjamau ta Kasa (NACA), Dr Gambo Aliyu ya bayyana hanyoyin da za a iya dakile cuta mai karya garkuwar jiki ta kanjamau a Najeriya.
Aliyu, wanda ya kasance bako a gidan talabijin na Channels cikin shirin Sunrise Daily a ranar Laraba, ya ce matakin farko shi ne kawar da yaduwar cutar daga uwa zuwa ’ya’ya, yana mai cewa za a iya samun tsaruka da ba su da cutar kanjamau da zarar an yi haka.
A cewarsa, yayin da ake gano masu dauke da cutar kanjamau, ana kara dakile yaduwar cutar. “Idan kuna son dakatar da kwayar cutar HIV, abubuwa biyu suna da matukar mahimmanci. Dakatar da harbuwar ga uwa-da- yaro. Idan kuka kawar da shi, za ku sami mjtanen da ba su da cutar kanjamau,” inji shi.
“Idan kana haihuwa da tsammani mai dauke da kwayar cutar kanjamau, to za ka dade kana dauke da kwayar cutar kanjamau saboda wadannan mutane sun fara sabuwar rayuwa kuma za su iya rayuwa shekaru 50, 60, 70 da HIV. a jikinsu idan ba mu samu nasarar samun magani kafin lokacin ba”.
Shugaban NACA ya kuma bayyana masu yin jima’i, masu canza jinsi da masu amfani da kwayoyi da cewa suna cikin hadarin kamuwa da cutar.
Dimokuradiyya ta rawaito shi yana cewa, A wani bangare na matakan dakile yaduwar cutar, Aliyu ya ce hukumarsa na wayar da kan jama’a ta hanyar tabbatar da cewa yaran da ba a haifa ba sun samu kariya daga kamuwa da cutar.
Yayin da ya ke lura da cewa ‘yancin ‘ya’yan da ba a haifa ba iyaye ne ke da damar dakilewa akan sh, shugaban NACA ya tuhumi ma’aurata da su guje wa alhakin gudanar da gwajin cutar kanjamau da zarar an gano ciki.
Ya kara da cewa, “Idan yana dauke da kwayar cutar kanjamau, ya kamata a kare wannan jariri daga kamuwa da cutar kanjamau. Za mu iya yin hakan, za mu iya hana wannan jaririn daga kamuwa da cutar HIV a lokacin haihuwa, bayan haihuwa har sai yaron ya kai watanni 18.
“Muna da wani nau’i na katsewa a ma’anar cewa damarmu ga iyaye mata masu juna biyu ya iyakance ga waɗanda suka zo wurin don ziyarar haihuwa. Yana iya ba ku mamaki cewa rabin mata masu ciki ba sa zuwa ziyartar asibiti don haihuwa.